Koyunlarda ve Keçilerde İdrar Yolu Taşları (Sidik Zoru) Sorunu

İdrar yolu taşları, küçükbaş hayvanların idrar yolunda fosfor tuzlarının birikmesi sonucu oluşan ve hayvanların idrar yapmasını engelleyen sert yapılardır. Özellikle erkekler ve kastre hayvanlar bu soruna daha çok maruz kalabilmektedir. Dişilerde bu sorun çok sık görülmemektedir. ***Önleyici tedbirler almak tedaviden çok daha etkili ve karlıdır.***

İdrar Taşları Neden Oluşur?

• Fosfor ve magnezyum bakımından zengin konsantre (dane) yemlerin tüketimi 
• Rasyondaki kalsiyum ve fosfor oranı arasındaki dengesizlik 
• Yetersiz veya mineral bakımından zengin su tüketimi

İdrar Taşlarının Belirtileri Nelerdir?

• Huzursuzluk ve gerginlik
• Karın ağrısı, idrarın damla damla gelmesi, idrar yolunda gerilim
• İştah kaybı ve yem tüketiminde isteksizlik
• Uzanma eğilimi ve karın altında ödem oluşumu
• Karın altını tekmeleme ve idrar yapmada zorluk
• Kanlı idrar damlaları
• Sorun yaşayan hayvanların diğer hayvanlardan ayrı durma isteği
• Yüksek ses çıkarma ve kuyruk seğirmesi
• Mesane patlaması, idrarın vücuda yayılması ve ölüm 

İdrar Taşlarının Oluşumu Nasıl Önlenir?

• Hayvanlar, KALSİYUM:FOSFOR oranı 2:1 olan rasyonlarla yemlenmelidir. Bu oranın 1:1’e yaklaşmamasına yani kalsiyumun azalmasına veya fosforun artmasına asla izin verilmemelidir.
• Düşük kalsiyum yüksek fosfor içeren dane yemler (arpa, mısır) verilecekse rasyona kalsiyumca zengin yemler veya mineraller katılarak rasyon kalsiyum ve fosfor bakımından dengelenmelidir.
• Yüksek kalsiyumlu rasyonlar ince bağırsakta fosfor emilimini azalttığı için idrar taşı oluşumunu önlemede faydalı olacaktır. Yonca gibi kalsiyumca zengin kaba yemler verilebilir. Kaba yemler, geviş getirme ve tükürük üretimini artıracağı için fosforun idrarla atılmasını artıracaktır. 
• Rasyonda yeterli A vitamini bulunduğundan emin olunmalıdır.
• Kendi rasyonlarını yapan işletmelerde rasyonların mineral içeriği iyi ayarlanmalıdır. Yalama taşlarının kullanımı, idrar yolu taşlarının oluşumunu engellemede yeterli veya etkili olmayabilir.
• Yem seçimine imkân vermeyen rasyonlar hazırlanarak yemleme yapılmalıdır.
• Hayvanların yeterli su tüketmesi sağlanmalıdır. İçme suyu uygun sıcaklıkta (özellikle yazın serin) ve temiz olmalıdır. Suluklar günlük temizlenmelidir. Su tüketimini artırmak amacıyla yeme ortalama %2 oranında tuz ilave edilebilir.
• Rasyona %0,5 oranında amonyum klorür katılması idrar yolu taşlarının oluşumunu engellemede başvurulan bir yöntemdir.